Wypalenie zawodowe – zasady wspierające rozwój

WYPALENIE ZAWODOWE

Wypalenie zawodowe definiuje się, jako jedną z możliwych odpowiedzi jednostki na chroniczny stres, związany z działalnością zawodową. Pojawia się w zawodach, których cechą jest ciągły kontakt z ludźmi, wymagający zaangażowania emocjonalnego. Chodzi o ten typ profesji, w którym bliski kontakt interpersonalny wiążący się z procesami zaangażowania i wymiany emocjonalnej odgrywa główną rolę, profesji, w której osoba wykonawcy stanowi swoiste narzędzie pracy i jest miernikiem jej skuteczności.

Trochę teorii – czyli etapy:

• Wyczerpanie emocjonalne i psychofizyczne – pojawiające się na skutek psychicznego przemęczenia lub przeciążenia intensywnością kontaktów interpersonalnych; przejawia się zmęczeniem, bólami głowy, bezsennością, nadmiernym poceniem się, stanami podgorączkowymi,
• Depersonalizacja – to stawanie się obojętnym w reagowaniu na ludzi (klientów).Do klasycznych technik depersonalizacyjnych należą: etykietowanie, uprzedmiotowianie ich, stereotypizacja, a to pozwala uciec od kontaktów wymagających emocjonalnego zaangażowania.
• Obniżenie oceny własnych dokonań -to nasilenie się negatywnej oceny, brak satysfakcji z wyników pracy, poczucie klęski, rozczarowanie, poczucie krzywdy i winy oraz obwinienia siebie za brak umiejętności pracy z ludźmi. 

Jak to wygląda czyli proces wypalania:

• Miesiąc miodowy – okres zauroczenia pracą i pełnej satysfakcji z osiągnięć zawodowych, dominują energia, optymizm, entuzjazm
• Przebudzenie – czas, kiedy człowiek zauważa, że idealistyczna ocena pracy jest nierealistyczna, zaczyna pracować coraz więcej i desperacko stara się, by ten idealistyczny obraz nie uległ zaburzeniu
• Szorstkość – realizacja zadań zawodowych wymaga w tym okresie coraz więcej wysiłku, pojawiają się kłopoty w kontaktach społecznych
• Wypalenie pełno objawowe – rozwija się pełne wyczerpanie fizyczne i psychiczne, pojawiają się stany depresyjne, poczucie pustki i samotności
• Odradzanie się – to okres leczenia ran powstałych w wyniku wypalenia zawodowego

ZASADY WSPIERAJĄCE ROZWÓJ

według Leonardo da Vinci czyli Michaela Gelba spisującego z notatek Leonardo 

CURIOSITA

Nieugaszona ciekawość życia i pragnienie ciągłej nauki

• Przemienić pożądanie (np. sukcesu) w namiętna ciekawość i zachwyt dla różnorodności
• Wzbudzić w sobie silne pragnienie zrozumienia mechaniki i istoty rzeczy, zjawisk oraz świata ożywionego
• Rozwijać zdolności do przekazywania wiedzy jako miary skutecznej obserwacji
• Widzieć własne dzieło tak samo krytycznie, jakby się patrzyło na cudze (np. rysując, przyglądaj się swojej pracy w lustrze, bo wówczas wygląda jak obca
• Uczyć się nowych języków udając dziecko lub naśladując przedstawicieli tego narodu

Zadania:

• Prowadź pamiętnik do zapisywania myśli, spostrzeżeń i opinii, też szkicowania
• Napisz sto istotnych dla ciebie pytań. Wybierz spośród nich 10, które wydają ci się najistotniejsze
• Wybierz temat swojego życia i zadaj 10 pytań na jego temat
• Obserwuj siebie np. przy myciu zębów, piciu, rozmowie z tą lub inna osobą. Zauważ, jak zmienia się twoje ciało w zależności od osoby i wraz z postępami obserwacji

DIMONSTRAZIONE

Konsekwentne sprawdzanie wiedzy drogą doświadczeń, wytrwałości i gotowości do uczenia się na błędach.

• Pozwalanie sobie i innym na odkrywanie wiedzy drogą doświadczenia i szukanie spraw i rzeczy łamiących dotychczasowe przekonania
• Być z duma „uomo senza lettere” (człowiekiem bez doświadczenia) i „discepolo della esperienza” (uczniem doświadczenia)
• Szukanie własnych dróg, nie naśladowanie innych
• Eksperymentować mimo niepowodzeń; akceptowanie, że niepowodzenie jest wpisane w szukanie nowego

Zadania:

• Odpowiedz sobie na pytania: Które doświadczenie miało największy wpływ na daną strefę mojego życia? W jakie sposób je wykorzystałem? Czy mogłem to zrobić jeszcze inaczej? Czy obecnie mogę skorygować wysnute wówczas wnioski?
• Badanie własnych przekonań: Wybierz trzy strefy np. natura człowieka, istota biznesu oraz proces uczenia się. Zapisz przynajmniej trzy swoje idee, które są kluczowe dla ciebie w danej dziedzinie. Następnie odpowiedz na pytania: Jak zrodził się ten pogląd? Dlaczego przy nim obstaję? Co mogłoby spowodować, że zmieniłbym zdanie? Które z moich przekonań budzą najżywsze emocje moje i innych?

SENSATIONE

Nieustanne wyostrzanie zmysłów, zwłaszcza wzroku, jako metoda wzmocnienia doznań.

Zadania:

• Ćwicz wizualizację wyobrażając sobie swój ulubiony widok.
• Ćwicz miękki wzrok (jak najszersze pole widzenia, nieostre)
• Wsłuchuj się w dźwięki nie nazywając ich
• Słuchaj dźwięków dopływających z bardzo daleka
• Praktykuj milczenie
• Wsłuchuj się w muzyce w motywy powstawania i uwalniania napięcia
• Opisz zapachy, które czujesz właśnie teraz
• Wsłuchaj się w kulturowe i historyczne tło powstawania muzyki
• Powąchaj różne rzeczy z zamkniętymi oczami

Sprawdzenie:

Co planuję zrobić, by z upływem lat moje zmysły działały coraz ostrzej?

SFUMATO

Gotowość do zaakceptowania wieloznaczności, paradoksu, niepewności

Radzenie sobie z niepewnością wymaga inkubacji, odosobnienia, przerwania pracy. Dlatego praca bez przerwy jest przeciwko zasadzie sfumato.

Intuicja łatwiej godzi paradoksy niż logika (paradoksy są paradoksami z powodu przyzwyczajenia do praw logiki, ale intuicja ma mniej liniowe sposoby integracji informacji).

Jak wynika z badań profesora Westona, główna przyczyną błędów menadżerów w podejmowaniu decyzji było nie zwracanie uwagi na własne przeczucia.

Zadania:

• Obserwuj swój lęk – objawy zagadywania, zanurzanie się w obsesyjnych fantazjach, złoszczenie się bez specjalnego powodu, sięganie po używki, popadania w poczucie winy?
• Zastanów się na konkretnych przykładach: jaki jest stosunek pomiędzy radością i smutkiem? Bliskością a niezależnością? Wadami i zaletami? Dobrem i złem? Celem a drogą? Życiem a śmiercią?
• Popatrz na portret Mony Lizy i uśmiechnij się tak jak ona. Jak się czujesz?

Sprawdzenie:

Jak coraz wytrwalej znosić twórcze napięcie, akceptować największe paradoksy, jakie niesie życie?