ZWINNE ZARZĄDZANIE
PROJEKTAMI BADAWCZO
- ROZWOJOWYMI (B + R)

Projekty Badawczo Rozwojowe realizuje dzisiaj każda firma, która chce się liczyć na rynku – badania i rozwój to sposób na zyskanie przewagi konkurencyjnej. Jak jednak wymyślić i wdrożyć produkt lub usługę, która da przewagę? Ile to będzie kosztować skoro jeszcze nie wiemy jaki to dokładnie produkt? Jakie przyniesie korzyści? Kiedy uda się to zrealizować skoro nie wiadomo co dokładnie i jak trzeba wykonać? To klasyczne dylematy Kierowników Projektów z działów R&D – nowoczesne metody zarządzania projektami pozwalają okiełznać tę podróż w nieznane.

Rozwój każdej organizacji niezależnie od sektora gospodarki prędzej czy później wymusza poszukiwanie nowych rozwiązań. W zależności od tego czym dane przedsiębiorstwo zajmuje się rozwój może być związany z wypracowaniem innowacyjnych technologii, które spowodują zaspokojenie potrzeb klienta końcowego a co za tym idzie zwiększona produkcja i sprzedaż – a za tym zysk.

Rozwój to również wewnętrzne zmiany organizacyjne polegające chociażby na podniesieniu poziomu informatyzacji przedsiębiorstwa. Przykładów zmian można podać jeszcze wiele.

Skąd jednak organizacje mają wiedzieć, które rozwiązanie będzie dla nich najlepsze? Coraz więcej firm posiada wewnętrzne działy badawczo-rozwojowe, które poszukują nowych rozwiązań. Często przy projektach B+R wiemy co chcemy osiągnąć (przynajmniej tak nam się wydaje), ale nie znamy drogi dojścia do tego celu. Jak więc zaplanować przedsięwzięcie, które może trwać pół roku a może rok przy ciągle zmieniającym się otoczeniu projektu?

Tradycyjne podejście do zarządzania projektami oparte jest na zaplanowaniu drogi dojścia do produktu jaki projekt ma dostarczyć. Natomiast metodyki zwinne pozwalają zaplanować najbliższe działania i po ich osiągnięciu kolejne i kolejne aż do osiągnięcia celu.

Zwinne podejście do zarządzania projektami, a tym samym metodyki zwinne, zaistniały w świecie projektów stosunkowo niedawno, bo pod koniec XX wieku, stanowiąc swoistą alternatywę (a najczęściej jednak uzupełnienie) do podejścia kaskadowego. Wywodzą się ze środowiska IT i są cenione ze względu na elastyczność podejścia do rozwoju oprogramowania oraz skrojenie produktu na miarę ze względu na elastyczne podejście do wytwarzania. Metodyki zwinne, w przeciwieństwie do podejścia tradycyjnego, odrzucają pewne elementy formalizmu zawarte w modelu waterfall oraz wykorzystują dobre praktyki pracy zespołowej, które korzystnie wpływają na efektywność prac i jakość produktu. Do tego dochodzi jeszcze bliska współpracaz użytkownikiem końcowym, czyli klientem, przez cały cykl życia rozwoju oprogramowania, co umożliwia dynamiczne dostosowanie przyrostu wytwarzanego produktu do zmieniających się wymagań klienta.

Projekty badawczo-rozwojowe wymagają stosowania elastycznych metod zarządzania. Dla tego też podejście takie wykorzystywane jest w projektach B+R, gdzie nie wiemy czy dane rozwiązanie, które dostarczymy spełni wymagane oczekiwania dla produktu końcowego. Wiemy jednak, że da nam odpowiedź na pytanie co nas przybliżyło a co oddaliło od tego celu w danym momencie dostarczenia produktu.

Podejście zwinne Agile (Scrum) jest zbiorem zasad, które pozwalają w szybki i efektowny sposób zorganizować pracę zespołową oraz dostarczyć powierzone zadania wydajniej i z wyższą jakością. Cechą charakterystyczną jest samoorganizujący się zespół, który decyduje o przyjęciu określonej ilości pracy i sposobie dostarczenia. Po zakończeniu pakietu prac może być poddany sprawdzeniu i ocenie przez klienta reprezentowanego najczęściej przez właściciela produktu (product ownera). Zgodnie z zasadą, które leżą u podstaw Scruma, mówi, że im dłuższy cykl prac rozwojowych, tym większe prawdopodobieństwo rozbieżności pomiędzy aktualnym stanem produktu a specyfikacją wymagań klienta i ogólną wizją produktu końcowego. Stąd też głównym zadaniem podejścia zwinnego jest wytwarzanie produktów w krótkim czasie. Zazwyczaj cykle takie trwają dwa tygodnie i nazywane są „sprintami”.

Otwarte pozostaje pytanie w jakim stopniu zwinne zasady mają pomóc przy realizacji projektów badawczo
-rozwojowych. Odpowiedzią na to wyzwanie są:

• Większa częstotliwość interakcji i poprawa jakości z klientem (użytkownikiem) – odbiorcą produktu. Pozwoli dostarczyć produkt zgodnie z oczekiwaniami.
• Zmieniające się wymagania oraz informacja zwrotna od klienta, czyli dostarczenie takiego produktu jaki jest oczekiwany w zmiennym środowisku.
• Samoorganizacja zespołu. Interdyscyplinarne zespoły wiedzą co jest do dostarczenia i same organizują sobie pracę zgodnie z wymaganiami dla projektu.
• Spłaszczona hierarchia organizacyjna. Pozwala na podejmowanie decyzji szybciej, bez zbędnej zwłoki.
• Odpowiedzialność za produkt przenoszona jest na wytwórców.
• Szybkie procesy tworzenia, przyswajania, stosowania i rozpowszechniania nowej wiedzy.