Kiedy musimy udzielić feedbacku, szczególnie w trudnych sytuacjach, warto mieć sprawdzony sposób, który pomoże nam skutecznie przekazać komunikat. Gotowe modele informacji zwrotnej mogą być niezwykle pomocne, zwłaszcza gdy nie mamy pewności, jak podejść do rozmowy.
Wprowadzenie takich metod feedbacku do organizacji może przyczynić się do stworzenia jednolitego i spójnego sposobu komunikacji, co w rezultacie prowadzi do poprawy efektywności zespołów.
Dzięki temu pracownicy mają jasność co do oczekiwań wobec nich, a także odczuwają mocne wsparcie w procesie rozwoju zawodowego. W efekcie organizacja zyskuje na wydajności i zaangażowaniu, a relacje między członkami zespołu stają się bardziej transparentne, oparte na konstruktywnym dialogu i wzajemnym szacunku.
Choć modele feedbacku nie są tak elastyczne jak spontaniczne słowa, dają solidne fundamenty, które pomagają uniknąć błędów i zwiększają szansę na pozytywny efekt rozmowy.
Jednym z popularniejszych rodzajów feedbacku jest tzw. „model kanapki” – kiedy trudną informację otaczamy pozytywnymi komunikatami. Model kanapki (sandwich feedback) to popularna technika, w której trudną informację opakowuje się w pozytywne komunikaty, aby uniknąć demotywacji odbiorcy.
Choć popularny, model kanapki nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem.
Gdybyśmy chcieli dać informację w duchu kanapki do kanapki ze zdjęcia (burger), to brzmiałaby ona (z przymrużeniem oka) tak:
🟢 Coś miłego: Jesteś moją ulubioną kanapką na lunch w pracy.
🔴 Coś niemiłego: Wprawdzie doprowadziłeś mnie do poważnej nadwagi i nadciśnienia.
🟢 Ponownie coś miłego: Ale za to masz ogórki!
Chociaż może to wydawać się skuteczne, model ten ma poważne ograniczenia. Może prowadzić do zakłopotania odbiorcy, który nie będzie wiedział, co w komunikacie jest najważniejsze. Wiele osób skupi się tylko na krytyce, ignorując pozytywne uwagi, a w najgorszym przypadku, komunikat może zostać odebrany jako próba manipulacji, co prowadzi do utraty zaufania i podejrzliwości w przyszłych rozmowach.
Zdecydowanie bardziej polecanym modelem jest FUKO, który opiera się na czterech kluczowych elementach:
🟠 F to Fakty. Zaczynamy od przypomnienia, co się dokładnie wydarzyło.
🟠 U to Ustosunkowanie się do tych wydarzeń. Jak na nie zareagowałem/am? Co dla mnie ta sprawa znaczy i jak ją postrzegam?
🟠 K to Konsekwencje. Co się stało w następstwie tych zdarzeń?
🟠 O to Oczekiwania. Czego oczekuję, mówiąc to? Czy zależy mi tylko na zrozumieniu z drugiej strony, czy na podjęciu konkretnych działań?
Model FUKO jest bardziej przejrzysty i pozwala na jasne wyrażenie oczekiwań, unikając nieporozumień i zapewniając konstruktywną informację zwrotną.
⭐ FUKO to model, który powinien sprawdzić Ci się w wielu sytuacjach. Posłuchaj webinaru poświęconemu w całości temu podejściu do feedbacku: Jak kogoś ofuknąć | webinar Centrum e-Learningu AGH.
⭐ Modeli udzielania informacji zwrotnej jest tak naprawdę co niemiara. Nie ma jednak potrzeby, aby przytaczać je wszystkie, ponieważ wiele z nich nie różni się znacząco od siebie. Koncept pozostaje zasadniczo zbliżony do FUKO. Dobrze podsumowuje te różne modele w jednym miejscu np. ten wpis: 10 powerful feedback models to use at work | JOIN (j. ang.).
⭐ A jeśli chcesz zamienić podejście feedback na feedforward, to przeczytaj, co ma na ten temat do powiedzenia Marshall Goldsmith: Try Feedforward Instead of Feedback | M. Goldsmith (j. ang.).