Jak mądrze narzekać i efektywnie wspierać innych?

Rzeczywistość, w której funkcjonujemy – zarówno zawodowo, jak i prywatnie – stawia przed nami codziennie nowe wyzwania. Duża liczba obowiązków, szybkie tempo życia oraz niepewność jutra, mogą znacząco wpłynąć na naszą kondycję psychiczną. Dziś pomocy potrzebuje Twój podwładny, jutro przyjaciel, a pojutrze? Może Ty sam?

Umiejętność efektywnego wspierania innych oraz świadomego, konstruktywnego narzekania to kluczowe kompetencje, które poprawiają komunikację, wzmacniają relacje i budują zdrowe, wspierające środowisko – zarówno w pracy, jak i poza nią.

Z tego artykułu dowiesz się, jak efektywnie pomagać w miejscu pracy i w przestrzeni prywatnej oraz jak mówić o własnych trudnościach, by ułatwić innym wsparcie nas samych, gdy będziemy go potrzebować.

„Nie chcę się złościć!” – jak mądrze radzić sobie ze złością i emocjami

Nie chcesz się złościć? Ja też nie! Wolę czuć radość, spokój i pozytywne emocje, które są wygodne zarówno dla mnie, jak i mojego otoczenia. Jednak w codziennym życiu, w pracy i poza nią, nieustający dobrostan emocjonalny jest niemożliwy. Im szybciej zaakceptujemy naturalność trudnych emocji, tym łatwiej nam będzie skutecznie nimi zarządzać.

Złość, smutek i strach to emocje, które często pojawiają się w sytuacjach stresujących Warto pamiętać, że emocje nie dzielą się na „dobre” i „złe” – każda z nich niesie ważną informację.

Przykłady:

Złość to sygnał, że ktoś przekracza nasze granice i zaproszenie do asertywnego wyrażenia swoich potrzeb.

Smutek wskazuje, że potrzebujemy wytchnienia i chwili na regenerację psycho-fizyczną.

Strach ostrzega nas przed realnym zagrożeniem, ale może też sugerować, że nie jesteśmy gotowi na zmianę,  która jest lub za chwilę będzie naszym udziałem.

W kontekście efektywnego wspierania innych oraz konstruktywnego narzekania, ważne jest, aby zaakceptować swoje emocje. Współczesne społeczeństwo, często pod wpływem wyidealizowanych obrazów z mediów społecznościowych (jak Instagram czy TikTok), może mieć trudność z akceptacją niewygodnych emocji.

Zgadzam się z dr Brené Brown, która podkreśla, że aby w pełni doświadczać radości i innych pozytywnych emocji, trzeba pozwolić sobie również na odczuwanie tych spoza strefy komfortu. Rozwijanie inteligencji emocjonalnej pomaga lepiej radzić sobie ze złością i skuteczniej wspierać siebie oraz innych, zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym.

„Wszystko będzie dobrze” – czego naprawdę potrzebujemy, gdy dzielimy się problemami?

Przypomnij sobie ostatnią trudną sytuację, którą podzieliłeś się z kimś bliskim – może z kolegą z pracy, partnerem lub przyjaciółką. Zastanów się – czego najbardziej potrzebowałeś od tej osoby? W trudnych momentach większość z nas oczekuje przede wszystkim obecności i uważnego wysłuchania, a nie natychmiastowej rady czy pocieszania słowami typu „Dasz radę” albo „Zobacz pozytywy tej sytuacji”.

W rzeczywistości, nie zawsze potrafimy szybko dostrzec pozytywne strony trudności, ani znaleźć siłę, by je pokonać. Czasem życie daje nam więcej, niż jesteśmy w stanie unieść, a słowa „mogło być gorzej” nie pomagają, a wręcz mogą zaszkodzić.

Warto zrozumieć, że za tymi popularnymi frazami „dasz radę” czy „wszystko będzie dobrze” zwykle nie kryją się złe intencje. To często reakcja wynikająca z:

dyskomfortu związanego z czyimś smutkiem,

niechęci do konfrontacji z problemami innych, zwłaszcza gdy sami mamy swoje wyzwania,

poczucia obowiązku, by pomóc, choć niekoniecznie wiemy jak,

zakłopotania wynikającego ze świadomości własnego uprzywilejowania wobec trudności rozmówcy.

Z tych powodów, często w odpowiedzi na czyjeś trudności oferujemy nieproszone rady, zamiast zapytać, czy w ogóle ktoś chce pomocy, a jeśli tak, to jakiego typu.

Umiejętność słuchania i wsparcia bez natychmiastowego doradzania to droga do efektywnej pomocy i budowania prawdziwych relacji – zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym.

Instrukcja obsługi narzekającego – jak mądrze wspierać, słuchać i stawiać granice

Inteligencja emocjonalna (EQ) to klucz do serca i umysłu osoby potrzebującej wsparcia, a także fundament zdrowych i bezpiecznych psychologicznie relacji zawodowych i prywatnych.

Kiedy ktoś dzieli się z Tobą swoimi problemami i narzeka, odłóż na bok swoją wiedzę i doświadczenie czyli inteligencję poznawczą (IQ). Włącz za to zasób, jakim jest inteligencja emocjonalna, a w szczególności empatia.

Jak wspierać narzekającego? Trzy kluczowe kroki:

Potwierdzenie obecności i zrozumienia – pokaż, że jesteś dostępny, słyszysz i rozumiesz emocje tej osoby. Przyjmij, że ma prawo czuć to, co czuje.

Wysłuchanie bez oceniania – często to właśnie bycie wysłuchanym i zaakceptowanym jest najlepszą pomocą. Nie bagatelizuj, nie wyśmiewaj, nie podważaj emocji.

Zapytanie o potrzeby – dowiedz się, czego oczekuje od Ciebie w tym momencie narzekająca osoba i jakiego wsprcia potrzebuje.

Co jeśli nie możesz pomóc? Asertywna odmowa w trzech krokach:

Sparafrazuj prośbę lub wyraź swoją intencję, by pokazać, że rozumiesz, np. „Rozumiem, że potrzebujesz wsparcia w…”.

Odmów szczerze, podając prawdziwy powód: „Nie czuję się teraz na siłach” lub „Nie mam przestrzeni, aby Ci pomóc”.

Zaproponuj alternatywę lub innego rozmówcę: „Wiem, że Ania miała podobną sytuację, więc może mogłaby Ci pomóc” albo „Nie mogę zrobić dla Ciebie X, ale mogę pomóc w Y – co o tym myślisz?”.

Pamiętaj, że pomaganie nie powinno odbywać się kosztem Twoich granic i zasobów emocjonalnych. Mów otwarcie, jeśli nie masz na to przestrzeni – to oznaka zdrowej asertywności i szacunku do siebie i innych.

Jak narzekać konstruktywnie – mądre narzekanie, które ułatwia wsparcie

Narzekanie często kojarzy się negatywnie, jednak każdy z nas prędzej czy później potrzebuje wsparcia – czy to od przełożonego, kolegi z zespołu, czy przyjaciela. Dlatego dajmy sobie prawo do tego, ale róbmy to konstruktywnie, tak aby dać innym szansę na efektywne wsparcie.

Dlaczego warto narzekać? Plusy narzekania:

Buduje więzi i wzmacnia relacje.

Uczy empatii i lepszego rozumienia innych.

Pomaga wyrażać potrzeby i prosić o pomoc.

Bywa początkiem głębokich i wartościowych rozmów.

Pozwala pozyskać opinie i nową perspektywę.

Zaspokaja potrzebę uwagi i zrozumienia.

Motywuje do wprowadzania zmian.

Oczyszcza z negatywnych emocji (katharsis).

Zasady mądrego narzekania – jak narzekać efektywnie:

Miej świadomość celu – zanim zaczniesz narzekać, zastanów się, po co to robisz: czy chcesz być wysłuchany, szukasz konkretnej pomocy, czy tylko chcesz się wyrazić.

Rozpoznaj swoje potrzeby – pomyśl, jaka potrzeba stoi za tym, co chcesz przekazać. To klucz do jasnej komunikacji i efektywnego wsparcia.

Bazuj na faktach – mów najpierw o konkretnej sytuacji, zdarzeniach, a potem o emocjach, które wywołały. Dzięki temu Twoje narzekanie będzie bardziej zrozumiałe i konstruktywne.

Miej wizję rozwiązania – nawet jeśli jest niejasna, pokaż, czego oczekujesz lub jak według Ciebie można sytuację poprawić. Warto też pomyśleć, kto i jak może Ci realnie pomóc.

Podsumowanie

Im wyższa inteligencja emocjonalna, tym efektywniej wspierasz i konstruktywniej narzekasz. Bez względu na to, czy jesteś menedżerem, pracujesz w HR, czy po prostu chcesz lepiej radzić sobie z emocjami, temat inteligencji emocjonalnej dotyczy każdego z nas. W końcu najpierw jesteśmy ludźmi, a dopiero potem pełnimy różne role.

Dlaczego warto rozwijać inteligencję emocjonalną?

Pozwala być skutecznym wsparciem dla innych.

Ułatwia konstruktywne narzekanie i wyrażanie potrzeb.

Uczy proszenia o pomoc, bez poczucia słabości.

Wyciąganie ręki po pomoc nie czyni nas słabszymi. Dr Brené Brown z pewnością puściłaby w takiej chwili do Ciebie oczko, upatrując w tym aktu najwyższej odwagi i autentyczności.

Zainspiruj się naszą ofertą szkoleń, w której znajdziesz m.in.:

Szkolenie z inteligencji emocjonalnej – rozwijaj umiejętności rozpoznawania emocji i efektywnej komunikacji.

Szkolenie z zarządzania emocjami – naucz się radzić sobie z trudnymi emocjami w codziennej pracy.

a także tematy związane z zarządzaniem stresem, budowaniem rezyliencji oraz dobrostanem. Skontaktuj się z nami i wspólnie zaprojektujmy rozwój Twojego zespołu!

FAQ